Hợp đồng phát sinh là gì, hiện tại có bao nhiêu loại hợp đồng phát sinh, đặc điểm của chúng là gì. Vai trò của hợp đồng phát sinh trong phát triển kinh tế. Cùng tài chính kinh doanh tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Hợp đồng phát sinh là gì
Hợp đồng phát sinh (derivatives contract) là một loại hợp đồng tài chính giữa hai bên, trong đó giá trị của hợp đồng phụ thuộc vào giá trị của một tài sản hay một sự kiện trong tương lai. Các loại tài sản mà hợp đồng phát sinh thường được phát hành cho gồm chứng khoán, tiền tệ, hàng hóa và tài sản gốc.
Hợp đồng phát sinh được sử dụng như một công cụ để bảo vệ và quản lý rủi ro tài chính cho các tổ chức, doanh nghiệp và các nhà đầu tư. Tuy nhiên, việc sử dụng hợp đồng phát sinh cũng có thể mang lại những rủi ro và thách thức, đặc biệt là trong trường hợp các bên không hiểu rõ hoặc không đánh giá đúng về rủi ro tài chính của hợp đồng phát sinh.
Hợp đồng phát sinh gồm những loại nào
Có 4 loại hợp đồng phái sinh phổ biến đó là hợp đồng kỳ hạn (forward contract), hợp đồng hoán đổi (swap contract), hợp đồng quyền chọn (options contract) và hợp đồng tương lai (futures contract).
Hợp đồng kỳ hạn (forward contract)
Hợp đồng kỳ hạn chính là hợp đồng được thực hiện giữa các bên để mua hoặc bán một tài sản nào đó vào một thời điểm cụ thể trong tương lai. Với mức giá đã được thoả thuận từ trước ở trong hợp đồng. Tài sản được dùng mua bán trong hợp đồng kỳ hạn là bất kỳ loại hàng hóa nào như là nông sản, tiền hoặc là chứng khoán.
Độ chênh lệch giữa giá ở trong hợp đồng và giá tại thời điểm tương lai chính là cơ sở để tính toán lãi/lỗ đối với người mua hoặc người bán. Hợp đồng này là loại hợp đồng giao sau thường được nhà đầu tư sử dụng để đầu cơ giá cả hoặc hạn chế rủi ro lãi suất trong tương lai.
Hợp đồng tương lai
Hợp đồng tương lai còn được gọi là hợp đồng giao sau, đây là hợp đồng giữa bên mua và bên bán để giao dịch một tài sản nào đó vào thời điểm xác định trong tương lai. Nghĩa là tại thời điểm hiện tại các bên đưa ra thoả thuận hợp đồng mua bán tài sản mà thời gian giao dịch và mức giá giao dịch xác định xác định tại thời điểm trong tương lai.
Hợp đồng quyền chọn
Hình thức hợp đồng này cho phép nhà đầu tư lựa chọn không mua/không bán nếu như nhận thấy việc thực hiện giao dịch không có lợi. Hợp đồng tuyển chọn này cho phép người ký có thể chọn mua/bán một khối lượng hàng hoá nhất định với mức giá xác định ở thời điểm nhất định.
Hợp đồng quyền chọn chính là công cụ tài chính cho phép người mua có quyền bắt buộc được mua hoặc bán tài sản với mức giá đã được ấn định vào trước hoặc là đúng ngày hợp đồng kết thúc. Tuy nhiên cho dù quyết định thực hiện hay huỷ người mua vẫn phải trả mức phí gọi là phí mua quyền cho người bán.
Hợp đồng hoán đổi
Hợp đồng hoán đổi chính là một hình thức thỏa thuận hợp đồng giữa hai bên, theo đó thì các bên sẽ đồng ý trao đổi nghĩa vụ để thực hiện các khoản thanh toán định kỳ của nhau hoặc là đồng ý để trao đổi các luồng tiền trong tương lai theo một phương thức đã được định sẵn và trong một khoảng thời gian đã được xác định trước.
Tại Việt Nam, thì hình thức hợp đồng hoán đổi thường được các ngân hàng bán cho doanh nghiệp cùng với sản phẩm hoán đổi là ngoại tệ. Theo đó, thì doanh nghiệp khi đó sẽ cùng lúc mua và bán với số lượng ngoại tệ như nhau nhưng kỳ hạn thanh toán và tỷ giá hai giao dịch khác nhau, được xác định tại thời điểm ký hợp đồng.
Vai trò của hợp đồng phát sinh trong phát triển kinh tế là gì
Hợp đồng phát sinh có vai trò rất quan trọng trong sự phát triển kinh tế của một quốc gia bởi vì nó là cơ sở để xây dựng mối quan hệ thương mại giữa các bên trong nền kinh tế. Những hợp đồng này giúp định rõ các quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quá trình thực hiện giao dịch kinh tế, đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong quan hệ kinh doanh.
Một số vai trò chính của hợp đồng phát sinh trong sự phát triển kinh tế bao gồm:
- Tạo ra sự ổn định và tin tưởng: Hợp đồng phát sinh giúp tạo ra sự ổn định trong quan hệ kinh doanh giữa các bên và tăng cường niềm tin giữa các bên.
- Xác định rõ quyền và nghĩa vụ: Hợp đồng phát sinh giúp xác định rõ các quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quá trình thực hiện giao dịch kinh tế. Điều này giúp tránh những tranh chấp và bất đồng xảy ra sau này.
- Tăng cường sự chuyên nghiệp: Việc có hợp đồng phát sinh sẽ giúp các bên có nhiều kinh nghiệm hơn trong việc thực hiện các giao dịch kinh tế và đẩy mạnh sự chuyên nghiệp trong quá trình này.
- Thúc đẩy hoạt động kinh doanh: Hợp đồng phát sinh cũng giúp thúc đẩy hoạt động kinh doanh và tăng cường sự phát triển kinh tế bằng cách tạo ra các cơ hội kinh doanh mới và mở rộng quan hệ thương mại giữa các bên.
Tóm lại, hợp đồng phát sinh là một yếu tố quan trọng trong sự phát triển kinh tế bởi vì nó tạo ra sự ổn định, xác định rõ quyền và nghĩa vụ, tăng cường sự chuyên nghiệp và thúc đẩy hoạt động kinh doanh giữa các bên.
Xem thêm: Cổ phiếu đầu cơ là gì, nên hay không nên mua cổ phiếu đầu cơ
Xem thêm: Bán khống là gì, những lợi và hài từ việc bán khống trong chứng khoán
"Nội dung chúng tôi cung cấp chỉ mang tính chất tham khảo."
